Son Dakika:
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, katıldığı CNN Türk canlı yayınında, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu "BAZI NATO ÜLKELERİ UKRAYNA SAVAŞI'NIN BİTMESİNİ İSTEMİYOR" 'Ukrayna-Rusya Savaşı neden bitmiyor?' sorusuna yanıt veren Bakan Çavuşoğlu, "Bazı NATO ülkeleri Ukrayna Savaşı'nın bitmesini istemiyor" diye konuştu. Bakan, İstanbul'daki müzakerelerin ardından sürecin çok uzamayacağını düşündüklerini fakat NATO toplantısı sonrasında savaşın neden devam ettiğini anladıklarını, "NATO'nun içerisinde savaşın bitmesini istemeyen ülkeler var" diyerek ifade etti. "ZELENSKİY VE PUTİN İSTANBUL'DA GÖRÜŞEBİLİR" Bakan Çavuşoğlu, "Putin ile Zelenskiy'in İstanbul'da bir araya gelme olasılığı hala masada mı?" sorusuna ise, "Hala masada, şartlar oluşursa bir araya gelecekler." diyerek yanıt verdi. "İSTANBUL GÖRÜŞMELERİNDEN SONRA SAVAŞIN UZAYACAĞINI DÜŞÜNMÜYORDUK" Çavuşoğlu'nun konuya ilişkin açıklamaları şöyle: "Bu kadar uzayacağını düşünmüyorduk. Özellikle İstanbul'daki görüşmelerden sonra uzayacağını düşünmüyorduk. NATO Dışişleri Bakanları toplantısı sonrasında böyle bir kanaat oluştu. Çünkü bu savaşın devamın etmesini isteyen ülkeler var. NATO'nun içerisinde savaşın devam etmesini isteyenler var. Rusya devam etsin güç kaybetsin istiyorlar. Ukrayna'yı bir rekabet alanı olarak görmemek lazım. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı kabul edilemez. Güvenlik garantileri detaylarına geldiğimizde bu savaşın devamına yönelik bir kanaat oluştu bizde." GÖNDERİLEN GÖÇMEN SAYISI 21 BİN Çavuşoğlu, "Düzenli düzensiz göçmen sayısı 5 milyona yakın. Biz Türkiye olarak göçmenleri göndermeye devam ediyoruz. Bu sene gönderilen göçmen sayısı ilk 3 ayda 21 bin." bilgisini paylaştı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya savaşı, İsrail ile görüşmeler, F-16 modernizasyonu ve dış politikaya dair pek çok gelişmeyi Uruguay ziyareti sırasında gazetecilere değerlendirdi. UKRAYNA-RUSYA SAVAŞINDA SON DURUM Bakan Çavuşoğlu, Ukrayna-Rusya savaşında son duruma ilişkin ”Gördüğüm kadarıyla Rusya, Türkiye garantörlüğüne itiraz etmiyor. Her iki ülke de Türkiye’ye gelmek istiyor” dedi. Çavuşoğlu, Suriye’ye giden Rus askeri uçaklarına hava sahasının kapatıldığını açıkladı. Çavuşoğlu, İsrail ile normalleşme süreci ve Mescid-i Aksa’da yaşananları da değerlendirdi. Bakan Çavuşoğlu'na yöneltilen sorular ve yanıtları şöyle: SORU: RUSYA FEDERASYONU DIŞİŞLERİ BAKANI SERGE LAVROV İLE GÖRÜŞMELERİNİZ OLDU. GÖRÜŞMELERDEKİ SON DURUM NEDİR? TARAFLAR ARASINDA YAKINLAŞMA VAR MI? Ortada müzakere ettikleri kapsamlı bir metin var. Onun dışında yine liderler arasında bir arka kapı diplomasisi işliyor. O süreçte de bir ortak deklarasyon taslağı da olduğunu görüyoruz. İşi sadeleştirmeye çalışıyorlar çünkü hassas konular üzerinde mutabakat sağlamak zor oluyor. Savaş devam ediyor. Daha çok tarafsızlık ve güvenlik garantileri üzerine odaklandıklarını görüyoruz. Savaş en çok Mairupol ve Donbas bölgesinde yoğun. Mariupol’un genel ekseriyetle Rusların eline geçtiğini görüyoruz. Mariupol için henüz daha belirli bölgede bulunan Ukrayna askerleri var. Rusya burada yabancı savaşçı olduğunu söylüyor, Ukrayna reddediyor. Güvenlik garantileri konusunda hiç kimse NATO’nun 5. maddesi benzeri bir güvenlik garantisine yanaşmadı. Alternatif ne olabilir diye çalışma sürdürüyoruz. SORU: LİDERLERİN GÖRÜŞMESİ BEKLENİYOR MU? Son noktayı liderlerin koyması lazım. Bir anlaşma istiyorlarsa bu kaçınılmaz. Prensip olarak her iki taraf da bunu kabul ediyor. Ama ne zaman olacak? İşleyen süreçte bahsettiğim belgeler üzerinde bir mutabakata varırlarsa veya liderlerin son noktayı koyacağı bir şekilde yakınlaşma olursa bu gerçekleşebilir. Uzun süre olmayabilir ama her an da olabilir. SORU: LİDERLERİN BULUŞMASINA TÜRKİYE EV SAHİPLİĞİ YAPABİLİR Mİ? Her iki taraf da Türkiye’ye gelme konusunda hem fikirdi. Başka ülkeler de var ısrarla bizde olsun diyen ama her iki ülke Türkiye’ye gelmek istiyor. SORU: UKRAYNA İÇİN GÜVENLİK GARANTİSİ ALTERNATİFLERİ NELERDİR? TÜRKİYE’NİN BİR ÖNERİSİ VAR MI? Ukrayna’nın kabul etmeyeceği önerimizi paylaşmak doğru olmaz. Ama bizim kafamızda da değişik alternatifler var. 5. madde gibi bir garantörlük ya da garantiler olmayacaksa neler olabilir? Hem Ukrayna ile müzakere ediyoruz hem P5 ülkeleri ile müzakere ediyoruz. Ukrayna, garantörlük konusunda Almanya’yı zikretmişti. Rusya ise gördüğüm kadarı ile Türkiye garantörlüğüne itiraz etmiyor. Kosova modeli, Avusturya modeli gibi seçenekler ise bizim düşündüğümüz modeller değil. Ukrayna’nın ise ne istediği belli. SORU: RUSYA’NIN OYUN PLANINA NASIL BAKIYORSUNUZ? Arabulucu ülkeyiz. Hassas bir süreç yönetiyoruz. Rusya veya birisinin olası planı var yok diye değerlendirmek doğru olmaz. Biz ne yapıyoruz? Savaşı olduğu yerde durdurup, kalıcı barış tesisi için yardımcı oluyoruz. SORU: TÜRKİYE’YE GELEN UKRAYNALILAR GERİ DÖNÜYOR MU? Türkiye’den fazla dönen yok. Geçen hafta itibarıyla Türkiye’ye gelen Ukraynalı sayısı 90 bini geçti. Ruslar da geliyor ama akın akın gelmiyor. RUS OLİGARKLAR KONUSU Biz yaptırımlara katılmayan ülkeyiz, herhangi bir firma Türkiye’de iş yapmak istiyorsa kanunlarımıza uygun hareket etmesi, uluslararası hukuka uyması lazım. Aykırı faaliyete izin vermeyiz. Kara para olmamalı, illegal faaliyetten gelen para olmaması lazım. Türkiye’de iş yapmak isteyen illa oligark demeye gerek yok turist için de aynısı geçerli bir esnaf içinde geçerli. SORU: UKRAYNA’NIN BİR SİTEMİ BULUNUYOR MU? HAVA SAHASINI KAPATMA TALEPLERİ DEVAM EDİYOR MU? Rusya’nın askeri uçaklarını hatta sivil Suriye’ye giden uçaklarına hava sahasını kapattık. Nisan’a kadar izinleri vardı. Mart’ta rica ettik. Moskova’ya gidince Lavrov’a söyledim, o da Putin’e söyleyeceğini belirtti. 1-2 gün sonra, “Putin’in talimatı var artık uçmayacağız” dediler. Hem Montrö hem diğer konularda süreci diyalog yoluyla yürütüyoruz. Rusya’nın savaştan önce 4 gemisi vardı. Belki bir planlamanın parçasıydı. Bu gemileri boğazdan geçirmek için izin talebinde bulunmuşlardı. Biz de kendilerine rica ettik, “bu savaş” dedik ve Montrö’yü anlattık. Sonra vazgeçtiler. Önceden planlanan ve bizim de içinde olduğumuz NATO tatbikatı vardı. Hatta bizde işin içindeydik. Müttefik gemileri geçecekti ancak kışkırtma olur diyerek iptal edilmesini söyledik. Onlar da çok haklı buldular. Bir yandan böyle çalışırken, bir yandan da diyalog yoluyla bir çok şeyi kriz yaratmadan çözüyoruz. SORU: MARİOPOL’DEKİ VATANDAŞLARIN TAHLİYELERİ DEVAM EDİYOR MU? Vatandaşlarımızdan çıkmak isteyenlerin hepsi çıktı. Bir de münferit zamanlarda kendi imkanlarıyla çıkan vatandaşlar oldu. Oradaki vatandaşlarımızı zaten toplamda refakatçilerle beraber 180- 190 civarındaydı. Biz gelmek isteyen herkese kapımızı açtık. SORU: FİLİSTİN’DE YAŞANAN SON OLAYLAR VE İSRAİL İLE NORMALLEŞME SÜRECİNDEKİ SON DURUM NEDİR? HERZOG GÖRÜŞME GERÇEKLEŞECEK Mİ? Adımlar atılıyor. Bizden çok Filistin yönetiminin de istediği bir süreç. Diyaloğun faydasını görmeye başladık. Sayın Cumhurbaşkanı’nın Herzog ile görüşmesinden sonra son ramazan ayında Müslüman olmayanların Mescidi Aksa’ya girişini yasakladılar. Bu bizim ricamız üzerine oldu. Önümüzdeki süreçte de buna benzer provokasyonlar olacak. İstemediğimiz şeyler de yaşanabilir ama tamamen önlenmesi ya da minimize edilmesi konusunda üzerimize düşeni yapacağız. Bu konudaki tutumumuzdan Filistin davası, Mescidi Aksa, Kudüs davamızdan taviz vermeyeceğimizi söyledik. 24 Mayıs’ta Filistin’i, 25 Mayıs’ta ise İsrail’e gideceğim. SORU: F-16’LARIN MODERNİZASYONU VE YENİ F-16 ALIMINDA ESNEKLİK BEKLİYOR MUSUNUZ? S-400 YAPTIRIMLARI DEVAM EDECEK Mİ? F-16’lar konusunda yapıcı bir tutum var. Yaptırım dışında bu işi çözmek istiyorlar. Zaten yaptırımlara tabii değil ama genel anlamda savunma sanayi alanında kısıtlamalar var ve kongrenin iznine bağlı. Modernizasyon kitleri ve yeni F-16’ların satılması konusunda görüşmeler iyi geçiyor. S-400 konusunda da bir çözüm yolu bulma arzusundalar. Bizi tatmin eden teklif gelirse ve garantiler gelirse patriot alabileceğimizi de söyledik. SORU: UKRAYNA’YA S-300 VEREN ÜLKELER OLDU. TÜRKİYE’DE S-400’LERİ UKRAYNA’YA VERİR Mİ? Amerika bu S-300’lerin bu ülkelerde bulunmasını istemiyordur. Dolayısıyla bu S-300’lerin Ukrayna’ya verilmesiyle bir taşta iki kuş vurulmuş oluyorlar. Bize önermediler. Bizim taleplerimiz ortada zaten onların bize teklif ile gelmesi lazım.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Ankara’da Liberya Dışişleri Bakanı Dee-Maxwell Saah Kemayah ile ortak basın toplantısı düzenledi. Bakan Çavuşoğlu AP'nin Frontex'in bütçesine onay vermemesiyle ilgili gündemi yorumladı. Bakan Çavuşoğlu kayıp Türk kaptanla ilgili: İnsanlık dışı uygulamalara Frontex katıldı. Bütçenin onaylanmaması Frontex'i aklamaz. Bu geri itmeler sonrasında ölümler meydana geldi. Haberler çıkınca Cakarta Büyükelçiliği'ne haber verdik. Kayıp Türk kaptan bu sabah bir balıkçı tarafından Bali açıklarında bulundu. Durumu iyi. Gerekli işlemler yapıldıktan sonra geri dönecek. Gerekli tedavileri gördü, şimdi göç idaresinde. 66 saat suda kaldı. Ama sağlık durumu şu an gayet iyi. Ayrıntılar geliyor…
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Kongo Demokratik Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Christophe Lutundula Apala ile Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde ortak basın toplantısı düzenledi. Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başlıklar: Paris başkonsolosluğuna saldırı Misyonların korumasının sorumluluğu ev sahibi ülkededir. Fransa’nın bu saldırıyı gerçekleştirenleri yakalaması gerekiyor. Saldırganların hukuk önünde hesap vermesi gerekiyor. Fransa’nın Ankara’daki maslahatgüzarını bakanlığımıza davet ettik, beklentilerimizi açıkça ilettik. Böyle bir saldırının tekrar etmemesi için gereken önlemleri almaları gerektiği hatırlatıldı. ABD'den YPG'ye yatırım muafiyeti Rejimin kontrol etmediği bölgelerde ayrımcılık yapıyorlar. PKK/YPG’nin ağırlığı olduğu yerde kararlarını esnetiyorlar. Sezar yasasısın ya da yaptırımlarının esnetilmesi söz konusu. İdlib’de milyonlarca yerinden edilmiş insan var. Biz briket ev yapıyoruz. Uluslararası toplumun buna destek vermesi gerekiyor. Bu bölgeye esneklik gösteriyorlar mı? Hayır. Gerekçe ne? Niye burası dışarıda tutuluyor? Bu tür destek olsa göçmenler evlerine daha çabuk dönecek. Kimseyle istişare etmeden belli saiklerle alınmış karardır. İnsani yardımlar BM ile birlikte Hatay Türkiye üzerinden gidiyor. Hal böyle iken bu bölgenin hariç tutulması anlamlıdır. Sebebi de bellidir.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları Gayrıresmi Toplantısı öncesi konuştu. Bakan Çavuşoğlu, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelikleriyle ilgili, "İki ülkenin dışişleri bakanları ile görüşeceğiz. Bu iki ülke PKK ve YPG'ye açık bir şekilde destek vermektedir. Bunlar terör örgütüdür. Müttefik olacak bir ülkenin YPG/PKK'ya destek vermemesi gerekiyor. Terör örgütlerine destek vermeleri kabul edilemez." dedi.
Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamaları şöyle; Türkiye, NATO'nun açık kapı politikasını destekliyor. Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya üyelik kararıyla ilgili gerekçelerimizi toplantıda dile getirdik. Teröre destek vermelerinden dolayı karşıyız. Finlandiya ile İsveç’in PKK ve YPG terör örgütleriyle ve mensuplarıyla yaptıkları görüşmeler ve özellikle İsveç’in silah yardımı yapmasıyla birlikte tüm rahatsız olduğumuz konuları açık şekilde sergiledik. Bunları fotoğraflar ve belgelerle müttefiklerimize de anlattık. NATO toplantısında İsveç ve Finlandiya'nın terör örgütüne desteğini üye ülkelere anlattık. Özellikle İsveç'in yaptığı silah yardımı konusunu açık şekilde dile getirdik. NATO müttefiki olacak ülkeler PKK/YPG terör örgütlerine destek vermemeli. NATO'ya üye olacak ülkelerin (Türkiye'ye yönelik) ihracat izinleri konusunda kısıtlamaları, kabul edilecek bir durum değil. Savaşın sonlandırılması için çaba sarf edilmesi gerekiyor. İhracat izinleriyle ilgili yasakların kesinlikle kalkması lazım.
Hoekstra, Türkiye-Hollanda 9. Wittenburg Konferansı için geldiği Ankara'da, temaslarının ardından basın mensuplarının gündeme ilişkin sorularını yanıtladı. Hollandalı yatırımcılar için Türkiye'nin önemini anlatan Hoekstra, Türkiye ile geniş ve derin bir ilişkiye sahip olmalarından memnuniyet duyduğunu belirtti. Hoekstra, sadece Hollanda'nın Türkiye'de değil, Türkiye'nin de Hollanda'da önemli bir iş aktörü olduğunun altını çizerek "(Halihazırda) Çok yüksek bir seviyede olmasına rağmen, farklı alanlarda daha fazla ticaret, daha fazla iş, daha fazla fırsat için potansiyel olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle devam eden ticaret ve yatırım eğilimlerini sürdürmek istiyoruz." dedi. NATO kapsamında Hollanda'ya ait Patriot hava savunma sistemlerinin Slovakya'ya yerleştirilmesinin Hollanda'nın güvenliğini nasıl etkilediğine ilişkin soru üzerine Hoekstra, Ukrayna'daki savaşın istikrarı, güvenliği ve kıtanın barışını tehlikeye atması konusunu Bakan Çavuşoğlu ile "uzun uzadıya görüştüklerini" dile getirdi. Hollanda Dışişleri Bakanı Hoekstra, Ukraynalıların ne yaptıklarına ve özgürlüklerini nasıl savunduklarına derin bir hayranlıkla baktığını belirterek şöyle devam etti: "Ama bunun hepimiz için de yansımaları ve sonuçları var. Yapmamız gereken şeylerden biri, Hollanda'nın tüm NATO müttefikleriyle buna katkıda bulunduğunu bilmek, doğu kanadımızın yeterince sağlam olmasını sağlamaktır. Böylece gerekirse NATO topraklarının her bir santimini savunabiliriz. Hollanda'nın Slovakya'daki, Litvanya'daki varlığını artırmasının nedeni de bu. Çünkü bunun, yapmamız gereken ortak bir yükümlülük olduğunu düşünüyoruz." "ŞU ANDA UKRAYNA'YA YARDIM EDEBİLECEĞİMİZ EN ÖNEMLİ ŞEY ASKERİ TEÇHİZAT" Hoekstra, Hollanda hükümetinin Ukrayna'ya Patriot sistemi verme konusunu tartışıp tartışmadığının sorulması üzerine, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki pek çok hükümetin Ukrayna'ya yardım etmeye çalıştığını belirterek "Şu anda Ukrayna'ya yardım edebileceğimiz en önemli şey askeri teçhizat. Çünkü savaş alanlarında güçlü olan bir ülke, kendini savunmayı başarırsa müzakere masasında da güçlü olacaktır. Ukraynalılardan her talep aldığımızda, özenle inceliyoruz. Genelde bunu yaparız ve stoklarımızda ne olduğuna bakarız." dedi. Öte yandan Almanya'dan dost ve ortaklarla neler yapabileceklerini de ele aldıklarını kaydeden Hoekstra, "Bu NATO Genel Sekreteri'nin bir talebiydi. Rusları zaten olduğundan daha akıllı hale getirmeyelim ancak Ukrayna'ya ihtiyaç duydukları silahları sağlamaya çalışalım." ifadesini kullandı. Hoekstra, Hollanda'nın bu konuda Rusya'dan doğrudan bir uyarı ya da tehdit alıp almadığına ilişkin bir soru üzerine, Ukrayna'daki savaşın "tek bir ülkenin saldırganlık savaşı" olduğunu ve Rusya'nın Ukrayna'da her türlü suçu ve vahşeti yapmak için uluslararası hukuku ihlal etmeyi seçtiğini, şehirleri bombaladığını, askerleri ve sivilleri öldürdüğünü söyledi. Rusların yaptıklarının dile getirilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Hoekstra, "Bunun yanında Hollanda dahil birçok ülkenin yaptığı gibi silah, yaptırım, insani yardım, mültecileri misafir etme konularında Ukrayna'ya yardım etmemiz gerekiyor." dedi. Hoekstra, Slovakya'daki Patriot sistemlerinin ne kadar süre kalacağına ilişkin soruya yanıt olarak, bu konuda belirli bir zaman diliminde belirli bir taahhütte bulunduklarını dile getirdi. Bu konuda bir sonraki aşamada neyin gerekli olduğunu zamanı gelince açıklayacaklarını kaydeden Hoekstra, "NATO ortaklarımıza yardım etme konusundaki kararlılığımız devam edecek. Çünkü NATO'nun burada temel taş olduğunu düşünüyoruz." diye konuştu. Hoekstra ayrıca Finlandiya ve İsveç'in de katılımıyla NATO'nun genişlemesini görebilmeyi umduklarını ifade etti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Vali Ali İhsan Su Diyarbakır annelerini ziyaret etti. Ziyaret sonrası Bakan Çavuşoğlu Diyarbakır'da basın toplantısı düzenledi. Bakan Çavuşoğlu'nun açıklamalarından öne çıkanlar şöyle: PKK kaçırdıkları evlatlarımızı Suriye'ye de götürüyor. PKK ile YPG arasında hiçbir fark yoktur Alman yetkililere de çok rica ettim. Bu aileleri dinleyin. Kürt kardeşlerimize en çok zarar veren PKK'dır.
